اختلالات روانی و جنسی بخشی از پیچیدگیهای ذهن انسان را نشان میدهند و برخی از آنها به دلیل ماهیت خاص خود همواره با ترس، قضاوت و سوءبرداشت همراه بودهاند. یکی از نادرترین و در عین حال بحثبرانگیزترین این اختلالات، مردهخواهی یا نکروفیلیا است؛ وضعیتی که در آن فرد دچار کشش غیرطبیعی به اجساد میشود. این اختلال از گذشته تاکنون توجه بسیاری از روانشناسان، جامعهشناسان و حتی قانونگذاران را به خود جلب کرده است، زیرا نه تنها سلامت روان فرد مبتلا را تهدید میکند، بلکه ابعاد اخلاقی و اجتماعی نیز دارد.
در این مقاله، به تعریف نکروفیلیا، دلایل بروز آن، انواع مختلف، میزان شیوع در جوامع و در نهایت روشهای درمانی آن میپردازیم. همراه ما باشید.
اختلال مرده خواهی یا نکروفیلیا چیست
در پاسخ دقیقتر به این پرسش که رابطه نکروفیلیا چیست؟ باید گفت که اختلال مردهخواهی یکی از نادرترین و در عین حال پیچیدهترین اختلالات روانی و جنسی است که در آن فرد دچار کشش جنسی و تمایل به برقراری رابطه با اجساد میشود. این اختلال در دسته اختلالات پارافیلیایی قرار میگیرد؛ یعنی تمایلاتی که خارج از هنجارهای رایج جنسی بوده و معمولا با آسیب به خود یا دیگران همراه است.
نکروفیلیا که یکی از انواع انحرافات جنسی بهشمار میرود، به دلیل ماهیت غیرعادی و ممنوعه خود در جوامع مختلف همواره با برچسبهای منفی، انگ اجتماعی و حتی پیگرد قانونی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال معمولا به شکل وسواسگونه درگیر افکار مرتبط با اجساد هستند و همین موضوع عملکرد اجتماعی، شغلی و روانی آنان را مختل میسازد. باید توجه داشت که این اختلال ارتباط مستقیمی با سلامت روان دارد و بسیاری از روانشناسان آن را نشانهای از مشکلات عمیقتر مانند افسردگی شدید، اختلال شخصیت ضد اجتماعی یا سابقه آسیبهای روانی میدانند.
علت اختلال مرده خواهی
علت دقیق ابتلا به نکروفیلیا هنوز به صورت قطعی مشخص نشده اما پژوهشها نشان میدهد که ترکیبی از عوامل روانشناختی، زیستی و اجتماعی در بروز آن نقش دارد. یکی از دلایل اصلی، تجربههای آسیبزای گذشته مانند مشاهده مرگ ناگهانی عزیزان یا ارتباط نادرست با مسئله مرگ در دوران کودکی گزارش شده است. برخی نظریهها نیز به نقش اختلالات مغزی، تغییرات در سطح هورمونها و مشکلات سیستم عصبی در شکلگیری این گرایش اشاره دارند.
از دیدگاه روانکاوی، مردهخواهی نوعی تلاش ناخودآگاه برای کنترل و تسلط بر موقعیتهایی است که فرد در زندگی واقعی قادر به مدیریت آنها نیست؛ زیرا جسد مقاومتی ندارد و همین موضوع برای فرد مبتلا احساس تسلط ایجاد میکند. همچنین وجود اختلالات شخصیتی نظیر ضد اجتماعی یا مرزی، مصرف مواد مخدر و فقدان روابط سالم اجتماعی از دیگر عوامل تشدیدکننده این بیماری است.
به طور کلی، علت این انحراف جنسی، ترکیبی از ژنتیک، محیط و مشکلات روانی عمیق تلقی میشود.
انواع نکروفیلیا
نکروفیلیا تنها یک شکل واحد ندارد و پژوهشگران آن را در انواع مختلف طبقهبندی کردهاند که به درک بهتر انگیزهها و رفتارهای افراد مبتلا کمک بسزایی میکند. شناخت انواع نکروفیلیا امکان طراحی روشهای درمانی مناسب و پیشگیری از پیامدهای روانی و اجتماعی آن را فراهم میسازد. در ادامه انواع آن را توضیح میدهیم:
قتل نکروفیلیک: در این نوع، فرد مبتلا به دلیل انحراف شدید جنسی دست به قتل میزند تا با جسد قربانی رابطه برقرار کند. در واقع انگیزه اصلی قتل، دسترسی به بدن بیجان و سوءاستفاده جنسی از آن است
- نکروفیلیای معمولی: در این حالت فرد بدون آنکه اقدامی برای قتل انجام دهد، به اجساد افرادی گرایش پیدا میکند که پیش از آن جان خود را از دست دادهاند. مبتلایان به این نوع نکروفیلیا، معمولا در سردخانهها یا مراسم تشییع به اجساد نزدیک میشوند و بیشتر افراد مبتلا به این اختلال در این دسته قرار دارند
- نکروفیلیای فانتزی: در این نوع، فرد تنها در ذهن خود به اجساد گرایش دارد و دست به رفتار عملی نمیزند. او با تخیل و تجسم رابطه با جسد، احساس تحریک و لذت کرده و اغلب از طریق خودارضایی به لذت جنسی میرسند
میزان شیوع نکروفیلیا
اختلال نکروفیلیا از نظر شیوع در مقایسه با سایر اختلالات روانی و جنسی بسیار نادر به شمار میآید. آمارهای جهانی نشان میدهد که این اختلال تنها درصد ناچیزی از جمعیت را درگیر میکند و بیشتر در پروندههای جنایی یا گزارشهای روانپزشکی مشاهده میشود. به دلیل ماهیت پنهانی و غیرقانونی این رفتار، دسترسی به آمار دقیق دشوار است؛ چراکه اغلب مبتلایان از ترس مجازات یا انگ اجتماعی تمایلات خود را مخفی نگه میدارند. با این حال، تحقیقات محدود نشان داده که بیشتر افراد مبتلا، مردان جوان با سابقه مشکلات روانی، اختلالات شخصیتی یا سوءمصرف مواد هستند. در گزارشهای بالینی نیز میزان شیوع مردهخواهی کمتر از یک درصد کل بیماران پارافیلیایی ثبت شده است.
بنابراین با وجود آنکه این اختلال در رسانهها توجه زیادی جلب میکند، در واقعیت بسیار نادر بوده و بیشتر به عنوان یک موضوع بالینی و جنایی خاص مورد بررسی روانشناسان و روانپزشکان قرار میگیرد.
درمان بیماری مرده خواهی
درمان نکروفیلیا نیازمند رویکرد چندجانبه روانپزشکی و رواندرمانی است، زیرا این اختلال به صورت ریشهای با مشکلات عمیق روانی و هیجانی گره خورده است. نخستین گام در درمان، ارزیابی کامل روانپزشکی است تا وجود اختلالات همراه مانند افسردگی شدید، اختلال شخصیت یا سوءمصرف مواد مشخص شود. رواندرمانی فردی، بهویژه درمان شناختی رفتاری، نقش مهمی در کمک به بیمار دارد تا افکار و تمایلات غیرطبیعی خود را شناسایی کرده و روشهای جایگزین برای کنترل آن بیاموزد.
در برخی موارد استفاده از داروهای ضدافسردگی یا داروهای کاهنده میل جنسی نیز تجویز میشود تا شدت علائم نکروفیلیا کاهش یابد. مشاوره خانوادگی و حمایت اجتماعی برای کاهش انزوا و بهبود روابط نیز اهمیت زیادی دارد. همچنین در موارد شدید که احتمال آسیبرسانی به دیگران وجود دارد، بستری در مراکز روانپزشکی توصیه میشود. توجه داشته باشید که درمان این اختلال معمولا طولانیمدت بوده و نیازمند پیگیری مداوم، حمایت درمانگر و همکاری جدی بیمار است.
سخن پایانی
در این مقاله توضیح دادیم که نکروفیلیا یکی از نادرترین و در عین حال پیچیدهترین اختلالات روانی است که علاوه بر آثار مخرب فردی، ابعاد اجتماعی و اخلاقی گستردهای دارد. شناخت درست این اختلال تنها از مسیر نگاه علمی و روانشناختی امکانپذیر است، زیرا برخوردهای قضاوتگرایانه نهتنها کمکی به بیمار نمیکند، بلکه موجب پنهانکاری و تشدید مشکل خواهد شد.
با توجه به اینکه علت این اختلال ریشه در ترکیب عوامل روانی، زیستی و محیطی دارد، درمان نیز نیازمند همکاری چندجانبه روانپزشک، روانشناس و خانواده است. آموزش عمومی درباره اختلالات نادر جنسی، کاهش انگ اجتماعی و تقویت خدمات سلامت روان نیز نقش مهمی در شناسایی و درمان بهموقع بیماران مبتلا به این اختلال جنسی ایفا میکند. هرچند نکروفیلیا بسیار نادر است، اما توجه علمی به آن گامی مهم در جهت پیشگیری از پیامدهای فردی و اجتماعی خواهد بود.

نکروفیلیا در واقع اختلالی نادر از نوع پارافیلیا است که فرد در آن دچار کشش جنسی به اجساد میشود.
بله، با رواندرمانی، دارو و حمایت خانوادگی شدت علائم قابل کنترل است.
نکروفیلیا بسیار نادر است و طبق آمار، کمتر از یک درصد بیماران پارافیلیایی را شامل میشود.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید