پارکینسون چیست؟ برای توصیف مجموعه‌ای از علائم حرکتی استفاده می‌شود که شامل کندی، سفتی، لرزش و مشکلات تعادلی است. هر فردی با این علائم حرکتی در زیر چتر بیماری پارکینسون قرار می‌گیرد. این بیماری یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب در دوران پیری است و درمان‌های مختلفی دارد. ما در این مطلب برای شما از علل، انواع و درمان این بیماری خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.
بیماری پارکینسون چیست؟
بیماری پارکینسون یک اختلال مغزی است که براثر کاهش تولید دوپامین در مغز رخ داده و باعث حرکات ناخواسته یا غیرقابل‌کنترل مانند لرزش، سفتی و مشکل در تعادل و هماهنگی می‌شود. علائم پارکینسون معمولاً به‌تدریج شروع می‌شوند و باگذشت زمان بدتر می‌شوند. با پیشرفت بیماری، افراد ممکن است در راه‌رفتن و صحبت‌کردن مشکل داشته باشند. همچنین ممکن است تغییرات ذهنی و رفتاری، مشکلات خواب یا اختلال خواب، افسردگی، مشکلات حافظه و خستگی در آنها به وجود بیاید.
بیشتر بخوانید: اختلال خواب چیست
انواع پارکینسون
بیماری پارکینسون انواع مختلفی دارد که آشنایی با آنها کمک می‌کند تا روند درمانی یا مدیریت آن بهتر پیش برود. در ادامه به انواع این مشکل می‌پردازیم:
پارکینسون خانوادگی
مریضی پارکینسون می‌تواند یک علت خانوادگی داشته باشد، به این معنی که شما می‌توانید آن را از یک یا هر دو والدین خود به ارث ببرید. با این حال، این حالت تنها حدود 10٪ از تمام موارد را تشکیل می‌دهد.
بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک
کارشناسان معتقدند که بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک به دلیل مشکلاتی در نحوه استفاده بدن از پروتئینی به نام سینوکلئین اتفاق می‌افتد. پروتئین‌ها مولکول‌های شیمیایی هستند که شکل بسیار خاصی دارند.
پارکینسونیسم القایی
بیماری که متخصصان درمانی آن را شبیه به پارکینسون می‌دانند و علل احتمالی این بیماری عبارت‌اند از:
- داروها: چندین دارو می‌توانند اثری شبیه پارکینسون ایجاد کنند. اثرات شبه پارکینسون اغلب موقتی است. بااین‌حال، اثرات آن می‌تواند برای هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پس از قطع مصرف دارو باقی بماند.
- آنسفالیت: التهاب مغز شما که به‌عنوان آنسفالیت شناخته می‌شود، گاهی اوقات می‌تواند باعث پارکینسونیسم شود.
- سموم: قرارگرفتن در معرض چندین ماده مانند گردوغبار منگنز، مونوکسید کربن، دود ناشی از جوشکاری یا برخی آفت‌کش‌ها می‌تواند منجر به پارکینسونیسم شود.
- خسارت ناشی از جراحات: صدمات مکرر سر، مانند آسیب‌های ناشی از ورزش‌های شدید یا تماسی مانند بوکس، فوتبال، هاکی و غیره می‌تواند باعث آسیب مغزی شود که در اصطلاح به آن «پارکینسونیسم پس از سانحه» می‌گویند.
مراحل بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها طول بکشد تا عوارض شدیدی ایجاد کند. در زیر به مراحل این بیماری اشاره می‌کنیم.
- در مرحله اولیه بیماری پارکینسون فرد علائم خفیفی دارد که معمولاً با فعالیت‌های روزانه تداخلی ندارد. لرزش و سایر علائم حرکتی فقط در یک طرف بدن رخ می‌دهد. علاوه‌برآن تغییرات در وضعیت بدن، راه‌رفتن و حالات صورت هم اتفاق می‌افتد.
- در مرحله دوم علائم شروع به بدتر شدن می‌کنند. لرزش، سفتی و سایر علائم حرکتی هر دو طرف بدن یا خط وسط (مانند گردن و تنه) را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. مشکلات راه‌رفتن و وضعیت بدنی نامناسب ممکن است آشکار باشد. در این مرحله فرد می‌تواند به‌تنهایی زندگی کند، اما کارهای روزانه سخت‌تر و طولانی‌تر است.
- در اواسط بیماری، ازدست‌دادن تعادل و سقوط مشخصه بارز این مرحله است. در این مرحله علائم حرکتی همچنان بدتر می‌شود. از نظر عملکردی، فرد در فعالیت‌های روزانه خود تا حدودی محدود است، اما هنوز از نظر جسمی قادر به انجام یک زندگی مستقل است. ناتوانی در این مرحله خفیف تا متوسط است.
- در این مرحله، علائم به طور کامل توسعه‌یافته و فرد به‌شدت ناتوان می‌شود و همچنان می‌تواند بدون کمک راه برود و بایستد، اما ممکن است برای ایمنی لازم باشد با عصا یا واکر حرکت کند. بیمار در انجام فعالیت‌های روزمره به کمک قابل‌توجهی نیاز دارد و نمی‌تواند به‌تنهایی زندگی کند.
- در مرحله آخر که پیشرفته‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین مرحله است. سفتی در پاها ممکن است ایستادن یا راه‌رفتن را غیرممکن کند. در این مرحله فرد در بستر یا روی صندلی چرخدار قرار می‌گیرد مگر اینکه به او کمک شود. علاوه بر این بیمار به مراقبت شبانه‌روزی برای همه فعالیت‌ها لازم دارد.
علائم بیماری پارکینسون چیست؟
بنیاد ملی پارکینسون این 10 علامت هشداردهنده اولیه را به عنوان علائم پارکینسون ارائه داده اند که عبارت‌اند از:
- لرزش کلی یا لرزش قسمتی از بدن
- تغیر دست خط
- ازدست‌دادن بویایی
- مشکل خواب
- مشکل در حرکت یا راه‌رفتن
- یبوست
- تغییر صدا
- جدی نشان‌دادن چهره
- سرگیجه یا غش
- خم‌شدن
- از دست دادن کنترل حرکات غیر ارادی
علت پارکینسون
برجسته‌ترین علت پارکینسون را می‌توان مرگ یا اختلال سلول‌های عصبی در ناحیه‌ای از مغز که حرکت را کنترل می‌کند، در نظر گرفت. به طور معمول، این سلول‌های عصبی یا نورون‌ها یک ماده شیمیایی مهم مغز به نام دوپامین تولید می‌کنند. هنگامی که نورون‌ها می‌میرند یا دچار اختلال می‌شوند، دوپامین کمتری تولید می‌کنند که باعث مشکلات حرکتی مرتبط با بیماری می‌شود. متخصصان هنوز نمی‌دانند چه چیزی باعث مرگ نورون‌ها می‌شود.
طول عمر پارکینسون چقدر است؟
اولین چیزی که ممکن است ذهن را درگیر کند طول عمر بیماران پارکینسون است. در واقع می‌توان گفت که برای هر بیمار یک پاسخ قطعی وجود ندارد و عمر در هر فرد مبتلا به پارکینسون متفاوت است و هیچ فرمولی برای تعیین دقیق سرعت پیشرفت یک بیماری مزمن، تأثیر جدی آن بر بدن، یا اینکه آیا ممکن است عوارض اضافی در طول مسیر ایجاد شود وجود ندارد.
تشخیص مریضی پارکینسون
در حال حاضر هیچ آزمایش خون یا آزمایشگاهی برای تشخیص موارد غیر ژنتیکی پارکینسون وجود ندارد. پزشک مغز و اعصاب معمولاً با گرفتن سابقه پزشکی فرد و انجام معاینه عصبی بیماری را تشخیص می‌دهند. اگر علائم پس از شروع مصرف دارو بهبود یابد، نشانه دیگری است که فرد مبتلا به پارکینسون است.
پیشگیری از پارکینسون
بیماری پارکینسون به دلایل ژنتیکی یا غیرقابل‌پیش‌بینی رخ می‌دهد که هیچ‌کدام هم قابل پیشگیری نیستند و همچنین نمی‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید.
عوارض بیماری پارکینسون چیست؟
علاوه بر علائمی که معمولاً با بیماری پارکینسون همراه است؛ مانند سفتی و لرزش، کسانی که با این بیماری زندگی می‌کنند ممکن است عوارض دیگری را نیز تجربه کنند. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات شناختی: مشکلات شناختی معمولاً در مراحل بعدی بیماری رخ می‌دهند، جایی که ممکن است تفکر و استدلال مختل شود. در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان این عارضه وجود ندارد.
- افسردگی و اضطراب: برای افرادی که با بیماری پارکینسون زندگی می‌کنند معمولاً از تغییرات عاطفی مانند افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند.
- مشکل در بلع: با پیشرفت بیماری پارکینسون، برخی از بیماران ممکن است مشکلات بلع را تجربه کنند. همچنین ممکن است منجر به ترشح بیش از حد بزاق در دهان و ترشح آب دهان شود.
- اختلالات خواب: اختلالات خواب در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بسیار شایع است. شکایات رایج شامل مشکل در به خواب‌رفتن، بیدارشدن برای رفتن به دستشویی، سندرم پای بی‌قرار، اختلال رفتار خواب REM و آپنه خواب است.
- مشکلات مثانه و روده: مشکل در کنترل ادرار یا شروع ادرار یکی از عوارض شایع پارکینسون است. علاوه بر این، بسیاری ممکن است متوجه شوند که از یبوست رنج می‌برند.
- تغییرات ناگهانی فشارخون: سرگیجه هنگام ایستادن به دلیل افت ناگهانی فشارخون است.
- ازدست‌دادن حس بویایی: بسیاری از بیماران مبتلا به پارکینسون از کاهش حس بویایی خود یا عدم توانایی در تشخیص بوهای مختلف خبر می‌دهند.
- خستگی: خستگی می‌تواند بسیاری از بیماران مبتلا به پارکینسون را تحت‌تأثیر قرار دهد.
- درد: درد تجربه شده توسط بیماران پارکینسون می‌تواند در نواحی خاص یا درد عمومی در سراسر بدن باشد.
- کاهش میل جنسی: کاهش میل جنسی یا اختلال عملکرد جنسی یکی از عوارض بیماری پارکینسون برای بسیاری از افراد است و ممکن است به دلیل علائم دیگری مانند خستگی، درد یا افسردگی باشد.
بیشتر بخوانید: علت لرزش دست چیست؟
درمان پارکینسون
حال که دانستید پارکینسون چیست و چه علائمی دارد، باید با روش‌های درمان پارکینسون نیز آشنا شوید. اگرچه هیچ درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد، داروها، درمان‌های جراحی و سایر درمان‌ها اغلب می‌توانند برخی از علائم را تسکین دهند؛ اما برخی از راه‌های موجود به شرح زیر هستند:
درمان دارویی پارکینسون
داروها می‌توانند به درمان علائم پارکینسون کمک کنند. در واقع با افزایش سطح دوپامین در مغز مواد شیمیایی مغز مانند انتقال‌دهنده‌های عصبی که اطلاعات را بین سلول‌های مغز منتقل می‌کنند به کنترل علائم غیرحرکتی کمک می‌کنند.
لوودوپا (Levodopa) : این دارو یکی از موثرترین درمان‌ها برای کاهش علائم پارکینسون است. لوودوپا در بدن به دوپامین تبدیل می‌شود و کمک می‌کند تا کمبود دوپامین در مغز جبران شود. اغلب به همراه کاربیدوپا (Carbidopa) مصرف می‌شود که به کاهش عوارض جانبی کمک می‌کند.
آگونیست‌های دوپامین: این داروها مانند پرامیپکسول (Pramipexole) و روپی‌نی‌رول (Ropinirole) عملکرد دوپامین را تقلید می‌کنند و می‌توانند به کاهش علائم پارکینسون کمک کنند.
مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز نوع (MAO-B inhibitors) B : داروهایی مانند سلژیلین (Selegiline) و راساگیلین (Rasagiline) از تجزیه دوپامین جلوگیری می‌کنند و به این ترتیب سطح دوپامین در مغز را افزایش می‌دهند.
آنتی‌کولینرژیک‌ها: این داروها مانند بنزتروپین (Benztropine) به کاهش لرزش و سفتی عضلات کمک می‌کنند، اما عوارض جانبی بیشتری دارند و معمولاً برای بیماران جوانتر استفاده می‌شوند.
درمان‌های جراحی پارکینسون
- پالیدوتومی و تالاموتومی: این روش‌های جراحی قدیمی‌تر شامل تخریب بخشی از مغز هستند که به کاهش علائم حرکتی کمک می‌کند. امروزه کمتر استفاده می‌شوند.
- تحریک عمیق مغز: برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که به‌خوبی به داروها پاسخ نمی‌دهند، پزشک ممکن است تحریک عمیق مغز را توصیه کند. در طی یک عمل جراحی، پزشک الکترودهایی را در بخشی از مغز کاشته و آنها را به یک دستگاه الکتریکی کوچک کاشته شده در قفسه سینه متصل می‌کند. این دستگاه و الکترودها بدون درد نواحی خاصی را در مغز تحریک می‌کنند که حرکت را به‌گونه‌ای کنترل می‌کنند که ممکن است به توقف بسیاری از علائم مرتبط با حرکت پارکینسون مانند لرزش، کندی حرکت و سفتی کمک کند.
تماس بگیرید: تحریک مغناطیسی مغز چیست؟
درمان‌های فیزیکی و توانبخشی
فیزیوتراپی: برای حفظ تحرک و انعطاف‌پذیری عضلات بسیار مهم است. تمرینات مخصوصی برای بهبود تعادل، هماهنگی و قدرت عضلانی وجود دارد.
کاردرمانی: به بیماران کمک می‌کند تا با استفاده از تکنیک‌های خاص، فعالیت‌های روزمره خود را بهتر انجام دهند.
گفتاردرمانی: به بهبود مشکلات گفتاری و بلع کمک می‌کند.
سایر روش‌های درمانی: درمان‌های دیگری که ممکن است به مدیریت علائم پارکینسون کمک کند عبارت‌اند از:
درمان‌های مکمل و جایگزین
برخی از بیماران از روش‌های جایگزینی مانند یوگا، تای‌چی و درمان‌های گیاهی بهره می‌برند. اگرچه این روش‌ها به تنهایی نمی‌توانند بیماری را درمان کنند، ممکن است به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. برخی از عوامل کمکی دیگر در درمان پارکینسون وجود دارد که عبارتند از:
- یک رژیم غذایی سالم برای حمایت از سلامت کلی.
- تمریناتی برای تقویت عضلات و بهبود تعادل، انعطاف‌پذیری و هماهنگی.
- ماساژدرمانی برای کاهش تنش.
درمان بیماری پارکینسون در کلینیک پزشک اول
بیماری پارکینسون باید توسط یک تیم حرفه‌ای کنترل شود و خوشبختانه کلینیک مغز و اعصاب در مرکز درمانی پزشک اول با داشتن پزشکان مجرب و دستگاه‌های درمانی مجهز به بیماران زیادی کمک کرده است. برای گرفتن نوبت از این کلینیک کافی است که با پرسنل آن تماس بگیرید.
سخن پایانی
در این مقاله توضیح دادیم که بیماری پارکینسون چیست و چه علائمی دارد. پارکینسون وضعیتی است که در آن بخشی از مغز شما خراب می‌شود و در طول زمان علائم شدیدتری ایجاد می‌کند. درحالی‌که این وضعیت بیشتر به دلیل تأثیر آن بر کنترل، تعادل و حرکت عضلانی شناخته می‌شود. برای کنترل و درمان این بیماری درمان‌های متفاوتی وجود دارد؛ که در مقاله به صورت مجزا درباره آنها صحبت کردیم. حال اگر به دنبال یک مرکز معتبر برای درمان بیماری‌های خود هستید، کلینیک پزشک اول بهترین مرکزی است که می‌توانید برای مراجعه به آن به صورت حضوری یا تلفنی نوبت دریافت کنید.
کلینیک پزشک اول
پست قبلی
پست بعدی
بیماری پارکینسون یک اختلال مغزی است که ناشی از کاهش تولید دوپامین در مغز می‌باشد. دوپامین یک ماده شیمیایی مهم است که در کنترل حرکات بدن نقش دارد. کاهش دوپامین منجر به علائم حرکتی مانند لرزش، کندی حرکت، سفتی عضلات و مشکلات تعادلی می‌شود. این علائم معمولاً به‌تدریج شروع می‌شوند و با گذشت زمان شدت می‌یابند. علاوه بر علائم حرکتی، بیماران ممکن است با مشکلاتی مانند افسردگی، اختلالات خواب، و کاهش توانایی‌های شناختی مواجه شوند.
در حال حاضر، درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد. اما درمان‌های موجود می‌توانند علائم بیماری را مدیریت و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. این درمان‌ها شامل داروها، جراحی‌ها (مانند تحریک عمقی مغز)، فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی هستند. هر یک از این درمان‌ها برای کاهش علائم و بهبود عملکرد روزانه بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از ترکیبی از این درمان‌ها می‌تواند به بیماران کمک کند تا زندگی مستقل‌تری داشته باشند.
پیشگیری از بیماری پارکینسون به دلیل ناشناخته بودن علل دقیق آن و عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط با آن، ممکن نیست. با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که سبک زندگی سالم، مانند رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم، و اجتناب از تماس با مواد سمی، ممکن است در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی مؤثر باشد. به هر حال، هیچ روش تضمینی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد و بهترین راهکار، مدیریت موثر علائم پس از تشخیص است.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید