مرالژی پارستتیکا، که به عنوان گیرافتادن عصب پوستی فمور جانبی نیز معروف است، یک شرایط غیرطبیعی است که باعث تجربه گزگزی، بیحسی و سوزش در ناحیه خارجی ران میشود. این وضعیت ناشی از فشردگی عصب است که تأثیری مستقیم بر پوست دارد. علل متداول این مشکل شامل استفاده از لباس‌های تنگ، اضافه وزن و بارداری می‌شوند، سوزش ران پا ممکن است در اثر آسیب‌های ناگهانی مانند ضربه یا بیماریهای مزمن از جمله دیابت نیز رخ دهد.
در اکثر موارد، می‌توان با مصرف داروهای تسکین‌دهنده این بیماری را بهبود بخشید. بسیاری مواقع ممکن است عمل‌های جراحی توسط متخصص ستون فقرات توصیه شود. در ادامه این مطلب قصد داریم علائم، علل و روش‌های درمان این بیماری را مورد بررسی قرار دهیم. توجه داشته باشید که برای درمان صحیح سوزش ران پا، بهتر است به افراد متخصص و با تجربه مراجعه کنید که با روش‌های درمانی و احتمالی عوارض آن آشنا هستند. این اقدام نه تنها به کاهش خطرات و عوارض جانبی کمک میکند، بلکه در بهبودی پس از درمان نیز بسیار موثر است.
علائم سوزش ران پا کدامند؟
عصب پوستی فمورال جانبی، یک عصب حسی است که در قسمت بیرونی ران حس ایجاد میکند. فشرده شدن این عصب میتواند باعث علائمی مانند سوزش، گزگز، بیحسی و درد در قسمت بیرونی ران شود. علائم سوزش ران پا عبارت اند از:
- سوزش: این حس معمولاً در قسمت بیرونی فوقانی یا بیرونی ران احساس میشود
- گزگز: این حس شبیه به سوزن سوزن شدن است
- بیحسی: در این حالت، هیچ حسی در قسمت بیرونی ران وجود ندارد
- درد: درد میتواند خفیف تا شدید باشد و ممکن است تا قسمت بیرونی زانو سرایت کند
- حساسیت بیشتر به لمس ملایم نسبت به فشار عمیق: در این حالت، لمس ملایم پوست در ناحیه آسیب دیده ممکن است دردناک تر از فشار عمیق باشد
علائم سوزش ران پا معمولاً فقط در یک طرف بدن احساس میشود. همچنین، پس از راه رفتن یا ایستادن برای مدت طولانی، درد شدیدتر میشود. در برخی موارد، درد در کشاله ران به لگن سرایت میکند.
علت سوزش ران پا چیست؟
سوزش ران پا یا بیماری مرالژی پارستتیکا ناشی از فشردگی عصب جانبی پوستی ران به وجود می‌آید. این فشار ممکن است ناشی از تحریکات بیرونی باشد. در بیشتر موارد، شناسایی علل محرک مرالژی پارستتیکا چالش‌برانگیز است، اما از طریق مشاهده برخی از موارد بالینی، ارتباطات زیر مشاهده شده‌اند:
- افرادی که دچار اضافه وزن هستند، فشار وارده روی عصب پوستی جانبی ران در اثر اضافه وزن، بیشتر است. در این حالت به عصب پوستی ران فشار زیادی وارد میشود.
- زوال پیشرونده اعصاب محیطی (جمجمه و نخاع) یکی از عوارض شناخته‌شده دیابت است، که به نام نوروپاتی دیابتی نیز شناخته میشود.
- عبور کمربندهای ایمنی از روی رباط اینگوینال (رباط جلویی سطح پوست) پس از ضربه شدید، میتواند باعث فشرده شدن عصب پوستی فمورال زیرین شود.
- لباس‌های تنگ و کمربندهای خیلی تنگ نیز به عنوان یکی از دلایل رایج مطرح می‌شوند. این عادات ممکن است باعث ایجاد فشار غیرطبیعی بر روی عصب پوستی فمورال شده و در نهایت زمینه برای مرالژی پارستتیکا فراهم کنند.
- پس از جراحی فتق، ایجاد بافت اسکار ممکن است باعث فشار بر عصب پوستی فمور شده و سبب مرالژی پارستتیکا شود. این اسکارها، تومور نیستند بلکه از ضخیم شدن بافت فیبری ناشی می‌شوند که فشار را به عصب‌های اطراف اعمال می‌کنند.
- تومورهای اندام‌های لگن یا شکم نیز ممکن است یکی از علل مرالژی پارستتیکا باشند. این تومورها بدخیم هستند و بر اندام‌های دستگاه ادراری تأثیر می‌گذارند و می‌توانند اعصاب نزدیک به ناحیه آسیب‌دیده مانند پوست را تحت فشار قرار دهند.
- فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا ایستادن طولانی‌مدت نیز می‌توانند باعث فشار و فشرده‌سازی انتهای عصب شده و در برخی موارد آنها را فشرده کنید
مطالعه بیشتر: علت بی حسی دست و پا و نحوه درمان آن
چه عواملی احتمال سوزش ران پا را افزایش می دهند؟
عوامل مختلفی می‌توانند باعث تشدید درد سوزش ران پا یا مرالژیا پارستزیکا شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- نشستن، ایستادن یا راه رفتن طولانی‌مدت میتواند باعث فشار بر عصب پوستی جانبی ران شود و درد را تشدید کند
- برخی حرکات خاص، مانند خم کردن زانو یا عقب بردن پای آسیب‌دیده، می‌توانند باعث کشیدگی یا فشار بیشتر بر عصب پوستی جانبی ران شوند و درد را تشدید کنند
- برخی موقعیت‌ها، مانند نشستن با پای خم شده یا خوابیدن به پهلو با پای آسیب‌دیده بالا آورده شده، می‌توانند باعث فشار بر عصب پوستی جانبی ران شوند و درد را تشدید کنند
سندرم مرالژی پارستتیکا در بارداری
در بارداری، تغییرات فیزیولوژیک و وزن اضافی ممکن است بر فشار و عملکرد عصب‌ها تأثیر بگذارد و باعث بروز سندرم مرالژی پارستتیکا شود. در صورت بروز این بیماری در دوران بارداری، مهم است که زن باردار با پزشک خود مشورت کند تا بهترین راهکارها برای مدیریت و تسکین علائم انتخاب شود.
سندروم مرالژی پارستتیکا به طور مستقیم بر سلامت جنین تأثیری ندارد. اما عدم توانایی در حرکت و فعالیت به دلیل درد و مشکلات عصبی ممکن است باعث بروز مشکلاتی در دوران بارداری خانم‌ها شود. در صورت بروز این بیماری در دوران بارداری، انتخاب داروها باید با دقت صورت گیرد تا دوره درمان کمترین تاثیر را بر سلامت جنین داشته باشد. همچنین، استفاده از روش‌های غیردارویی مانند فیزیوتراپی، ماساژ و تمرینات مناسب ممکن است به تسکین علائم کمک کند.
نحوه تشخیص اختلال مرالژی پارستتیکا
تشخیص اولیه مرالژیا پارستتیکا معمولاً بر اساس شرح حال و معاینه فیزیکی صورت می‌گیرد. در شرح حال، بیمار از کمر درد، گزگز، مورمور و بیحسی در ناحیه خارجی ران شکایت میکند. این درد معمولاً در هنگام راه رفتن، ایستادن طولانی مدت یا نشستن روی صندلی‌های نرم تشدید میشود. در معاینه فیزیکی، پزشک حساسیت و کاهش حس در ناحیه خارجی ران را بررسی میکند. در برخی موارد، ممکن است پزشک برای تأیید تشخیص و رد تشخیص‌های افتراقی، از روش‌های تصویربرداری یا الکتروفیزیولوژیک استفاده کند.
تصویربرداری معمولاً برای رد سایر علل درد در ناحیه خارجی ران، مانند تومور، عفونت یا شکستگی استخوان انجام میشود. روش‌های تصویربرداری که ممکن است برای تشخیص سوزش ران پا یا مرالژیا پارستتیکا استفاده شوند عبارتند از:
- رادیوگرافی
- سونوگرافی
- ام‌آرآی
- سی‌تی‌اسکن
- نوار عصب و عضله
نوار عصب و عضله چیست؟ (EMG) یک آزمایش الکتروفیزیولوژیک است که برای ارزیابی عملکرد عصب و عضله استفاده میشود. در این آزمایش، الکترودهایی روی پوست قرار داده می‌شوند و فعالیت الکتریکی عصب و عضله ثبت میشود.
درمان سندروم مرالژی پارستتیکا
برخی از راهکارها می‌توانند در طی چند ماه علائم مرالژیا پارستتیکا را بهبود بخشند. این درمان‌ها عبارتند از:
- پوشیدن لباس‌های گشاد به کاهش فشار بر عصب پوستی خارجی ران کمک میکند
- اضافه وزن یا چاقی میتواند باعث افزایش فشار بر عصب پوستی خارجی ران شود. کاهش وزن اضافی میتواند به بهبود علائم بیماری کمک کند
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپرین میتواند به کاهش درد کمک کند
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین و نورتریپتیلین می‌توانند به کاهش درد و بهبود خواب کمک کنند
- داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پره‌گابالین می‌توانند به کاهش درد و بهبود عملکرد عصب پوستی خارجی ران کمک کنند
- تغییر سبک زندگی نیز میتواند به پیشگیری و درمان سوزش ران پا کمک کند. این تغییرات شامل پرهیز از پوشیدن لباس‌های تنگ، پرهیز از ایستادن و یا راه رفتن طولانی مدت، حفظ وزن نرمال، کاهش وزن اضافه میشود
در صورتی که این راهکارها موفقیت‌آمیز نباشند، ممکن است جراحی برای آزادسازی عصب پوستی خارجی ران ضروری باشد. همچنین رادیوفرکانسی عصب و تزریق استروئید میتواند در کاهش درد کمک کننده باشد. نکته مهم که باید درنظر بگیرید این است که تزریق کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و درد مفید است، اما ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند افزایش فشارخون، دیابت و کاهش میل جنسی شود.
تمرینات ورزشی برای کاهش سوزی ران پا
برخی از ورزش‌ها می‌توانند به بهبود علائم مرالژیا پارستتیکا کمک کنند. این ورزش‌ها عبارتند از:
- ورزش‌های لگنی: این ورزش‌ها باعث افزایش انعطاف‌پذیری لگن و کاهش فشار بر عصب پوستی خارجی ران می‌شوند. برخی از ورزش‌های لگنی عبارتند از پل زدن، کشیدن لگن و بالا بردن پا
- کشش عضلات چهارسر ران: این عضلات در نزدیکی عصب پوستی خارجی ران قرار دارند و می‌توانند باعث فشار بر این عصب شوند. کشش این عضلات باعث کاهش فشار بر عصب و بهبود علائم بیماری میشود. برخی از ورزش‌های کششی عضلات چهارسر ران عبارتند از کشش عضلات چهارسر ران در حالت ایستاده، خیز برداشتن و طناب کشی
در انجام این ورزش‌ها باید مراقب بود که درد ران تشدید نشود. در صورت بروز درد، باید ورزش را متوقف کرد.
راه های پیشگیری از مرالژی پارستتیکا
جلوگیری از گرفتگی عصب پوستی خارجی ران نیازمند تغییرات در سبک زندگی و فعالیت‌هاست. اقدامات پیشگیری سوزش ران پا شامل:
- حفظ قدرت عضلانی و انعطاف پذیری شکم، ران، لگن و باسن
- اجتناب از بازگشت ناگهانی به فعالیتهای ورزشی و تدریجی شروع به ورزش
- تنظیم شدت و مدت زمان ورزش به نحوی که عصب‌ها به ستون فشار نشوند
- انجام حرکات کششی و گرم‌کردن بدن قبل از ورزش جهت حفظ انعطاف و جلوگیری از آسیب به عصب‌ها
- کاهش زمان ایستادن، راه رفتن، و فعالیتهای فیزیکی شدید به منظور کاهش فشار بر عصب‌ها
- خودداری از پوشیدن لباس‌ها و کمربندهای تنگ که ممکن است فشار زیادی به عصب‌ها وارد کنند
- نظارت دقیق بر شروع و پیشرفت نوروپاتی‌ها در بیماریهای مزمن، مانند دیابت
این اقدامات همگام با پیگیری منظم پزشکی می‌توانند به پیشگیری از گرفتگی عصب پوستی خارجی ران کمک کنند.
جمع‌بندی
مرالژی پارستتیکا یک وضعیت دردناک است که به علت فشار و آسیب به عصب پوستی-خارجی ران ایجاد میشود. درمان موثر سوزش ران پا شامل استفاده از لباس‌های گشاد، کاهش وزن اضافی، مسکن‌ها، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج میشود. ورزش‌های خاصی نیز، از جمله پل زدن، کشیدن لگن، کشش عضلات چهارسر ران و طناب کشی، به بهبود وضعیت لگن و تسکین درد کمک می‌کنند. در جلوگیری از مرالژی پارستتیکا، تغییر سبک زندگی از قبیل حفظ قدرت عضلانی، انجام حرکات کششی، کاهش شدت ورزش و اجتناب از لباس‌های تنگ مؤثر هستند.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید